Plan Pimp de Krimp

Want Nederland houdt niet op bij de Randstad

De PvdA trekt 300 miljoen euro uit voor krimpregio’s:

1. Supersnel 5G als eerste in het buitengebied
2. Treinen, bussen, fietsen op maat om sneller in en uit de regio te kunnen
3. Voorzieningen houden we overeind!

Tabel 1. Overzicht ‘Pimp de Krimp’

Krimp biedt kansen. Met het plan Pimp de Krimp doet de PvdA voorstellen voor vitale en bereikbare krimpregio’s. Met de uitrol van 5G (het eerst in de krimpregio’s), met een vitaliteitsfonds zodat essentiële voorzieningen zoals onderwijs, zorg en detailhandel overeind kunnen blijven of zelfs kunnen groeien en met investeringen in regionale spoorlijnen en moderne OV-toepassingen (zoals Plushaltes) kunnen krimpregio’s weer perspectief krijgen.

Regio’s zoals Eemshaven en Oost-Groningen, Parkstad Limburg en Zeeuws-Vlaanderen, de Achterhoek en Zuid-Oost Drenthe hebben het nu zwaar. Veel mensen vertrekken waardoor ook voorzieningen zoals winkels, school, zorg en veiligheid onder druk staan. Maar liefst 47 gemeenten worden er de komende jaren mee geconfronteerd. In deze gemeenten daalt de bevolking gemiddeld met 16% tot 2040, zo is de verwachting. [1] Bovendien is ook de bereikbaarheid een probleem.

De PvdA heeft een lange geschiedenis van nauwe betrokkenheid met de bestrijding van de gevolgen van krimpproblematiek. Al onder Den Uyl kwamen wij met een uitgebreid spreidingsplan dat de werkgelegenheid in de regio’s moest stimuleren. Het verplaatsen van overheidsinstellingen naar de regio zorgden voor nieuwe werkgelegenheid in de regio’s. In 2008 was het PvdA-minister Van der Laan die met het nieuwe actieplan bevolkingsdaling ‘Krimpen met Kwaliteit’ kwam. In dit plan werden voor het eerst de krimp- en anticipeerregio’s erkend. In 2013 kwam PvdA kamerlid Albert de Vries met een motie die er voor zorgde dat er in de regio’s aan de randen van ons land honderden banen werden behouden bij het gevangeniswezen, defensie en regionale vestigingen van rijksdiensten.

Krimp zorgt niet alleen voor problemen. Krimp biedt ook ruimte voor groei, zoals al eerder terecht gesteld door de PvdA-Kamerfractie en lokale lijsttrekkers. [2] In de krimpregio’s zijn nog steeds sterke bedrijven met een hart voor de regio. Bedrijven zoals Aviko en de havenbedrijven in de Eemsdelta hebben een vertrouwde plaats in een hechte gemeenschap, terwijl Google nu voor nieuwe werkgelegenheid zorgt. Inventieve familiebedrijven in de Achterhoek en Noord-Oost Fryslan en innovatieve industriële bedrijven in Zeeuws Vlaanderen en Zuid-Limburg blijven op creatieve manieren zorgen voor banen in de regio. Maar wat er nodig is voor groei is bereikbaarheid, voorzieningen dichtbij en een goede (digitale) infrastructuur. Het is nu tijd om door te pakken:

1. 5G het eerst in de krimpregio

5G is de mobiele internetverbinding van de toekomst. Het is 10 tot uiteindelijk misschien 100 keer sneller dan 4G. Dat biedt enorme kansen. De Europese Commissie heeft voor Nederland berekend dat de uitrol van 5G bijna 2 miljard kost, maar in economische baten direct 5 miljard oplevert. Iedere geïnvesteerde euro verdient zich bijna 3x terug. Bovendien zorgt landelijke uitrol voor bijna 70.000 banen (zie tabel 2).

Tabel 2. Iedere euro in 5G verdient zich in Nederland bijna 3 keer terug [3]

5G biedt enorme kansen, juist in de regio. In Noord-Groningen wordt nu de eerste proef gedaan met supersnel internet. Loppersum mag (naast twee stedelijke gebieden in Zuid-Korea en Finland) als een van de drie gebieden wereldwijd zien wat er met 5G mogelijk is. Mogelijk gemaakt door de Economic Board Groningen (in het leven geroepen om de regio te versterken), dat direct bedrijven als KPN, Ericsson, Huawei en TNO achter dat initiatief wist te scharen.

Het biedt akkerbouwer Wilco Stollenga (20) een unieke kans. Hij heeft een bedrijf waar hij met behulp van een mini-vliegtuigje akkers in kaart brengt. Waar groeien gewassen snel en waar niet? Het vliegtuigje slaat alle informatie op, per vlucht zo’n 20 gigabyte. Waar het nu tien uur kost om alle informatie vanaf de boerderij met een langzame internetverbinding door te sturen, worden met 5G de beelden al tijdens de vlucht verzonden. Als het vliegtuigje landt, is de klus al geklaard. [4]

Het ondernemerschap in Loppersom heeft een impuls gekregen met 5G, nu is het tijd voor alle regio’s. Door vanuit onze Nationale Investeringsbank 100 mln vrij te maken en af te spreken dat telecombedrijven dat bedrag matchen, kan 5G in 2021 in alle krimpregio’s worden gelanceerd. De hele wereld komt zo dichterbij, ondernemerschap en werkgelegenheid worden gestimuleerd en ook zelfrijdend openbaar vervoer en verkeer worden mogelijk gemaakt.

2. OV in de regio

Bereikbaarheid is niet alleen geholpen met 5G. Mensen moeten zich ook fysiek kunnen bewegen met het openbaar vervoer. Juist in krimpregio’s waar afstanden steeds groter worden. De PvdA wil daarom structureel 100 mln euro beschikbaar maken voor betere bereikbaarheid van de regio:

• Investeringen in spoorverbindingen tussen de regio’s en de randstad. Sporen robuuster en sneller maken (wissels/inhaalsporen) en goede aansluitingen op de Randstad. Het gaat dan bijvoorbeeld om drukke regionale sporen als Venlo-Nijmegen, Arnhem-Winterswijk en de Valleilijn. Hiervoor maken we 50 miljoen euro vrij.
• Co- financiering voor de uitrol van ‘Plushaltes’ (zoals ontwikkeld in onder andere Groningen en Friesland), waarbij de aansluiting tussen versnelde, rechtstreekse buslijnen en het omringende platteland wordt geborgd op hoogwaardige overstapstations van en op alle vervoersmodaliteiten (fiets, auto, bus). Specifiek voor krimpregio’s als Eemshaven en Oost-Groningen, Parkstad Limburg, Zeeuws-Vlaanderen, de Achterhoek en Zuid-Oost Drenthe.Hiervoor maken we 50 miljoen euro vrij.
• Om meer vraaggestuurd vervoer in de regio mogelijk te maken worden de schotten tussen doelgroepenvervoer en regionale budgetten voor openbaar vervoer verwijderd. Leerlingen, ouderen en zieken kunnen zich zo makkelijker verplaatsen.
• Met OV data kunnen partijen slimme diensten ontwikkelen voor reizigers. Overheden kunnen de data gebruiken om het openbaar vervoer slimmer en efficiënter aan te besteden. Om die reden moeten vervoerders verplicht worden data open te stellen. Privacy, bedrijfsvertrouwelijkheid en de concurrentiegevoeligheid moeten hierbij worden verzekerd.

3. Voorzieningen houden we overeind

De regio is niet alleen geholpen bij betere fysieke en digitale bereikbaarheid. Essentiële voorzieningen zoals zorg, onderwijs en winkels moeten ook in de krimpregio beschikbaar blijven. Daarom maken wij 100 mln euro vrij in een zogeheten vitaliteitsfonds. Lodewijk Asscher zal 27 en 28 februari concrete voorstellen doen voor dit fonds bij zijn bezoek aan Westerbroek in de provincie Groningen.

[1] https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/bevolkingskrimp/inhoud/krimpgebieden-en-anticipeergebieden

[2] https://www.pvda.nl/nieuws/maak-krimpregios-weer-aantrekkelijk/

[3] https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/news/5g-deployment-could-bring-millions-jobs-and-billions-euros-benefits-study-finds

[4] http://nos.nl/op3/artikel/2149110-5g-snel-sneller-snelst-en-als-eerste-in-groningen.html