6.4 Versterken van de rechtsstaat

Iedereen heeft toegang tot de onafhankelijke rechter – dat is essentieel voor de rechtsstaat. Dat mensen met een kleine portemonnee vaak gebrekkige juridische bijstand krijgen, staat hier haaks op. Daarom krijgt de rechtsbijstand extra middelen en vergroten we het budget van de sociale advocatuur. Ook komen er lage griffierechten voor gewone burgers. Een belangrijke voorwaarde hierbij is dat burgers sneller het recht kunnen vinden.

Zij werken voor de veiligheid en vrijheid van ons allemaal. Om hun werk veilig te kunnen doen gaan we hier niet op bezuinigen. We investeren in extra beveiliging en beveiligde zittingszalen.

We willen dat rechters wetten kunnen beoordelen op hun grondwettigheid. Het verbod op constitutionele toetsing in artikel 120 van de grondwet willen we daarom schrappen.

Mensen die hun boetes niet kunnen betalen, komen nu in de gevangenis terecht. Deze mensen krijgen recht op een alternatieve, vervangende taakstraf, om zo hun boete af te betalen. Daarmee voorkomen we dat mensen onnodig opgesloten zitten, omdat ze te weinig geld hebben.

Wij willen investeren in een goede, laagdrempelige en toegankelijke geestelijke gezondheidszorg en een goede samenwerking tussen zorg en politie in de buurt. Door verschraling van die zorg komen verwarde personen nu te vaak in het strafrecht terecht. Dat is daar niet voor bedoeld en nog eens te duur ook. De nieuwe wet voor gedwongen opnames willen wij aanpassen zodat die praktisch werkbaar wordt.

Niet alles hoeft meteen naar de rechter. We kunnen ook een eerste lijn creëren, zoals een loket waar je kunt binnenlopen. Denk bijvoorbeeld aan de buurtrechter, de succesvolle spreekuurrechter in Noord-Nederland of de schuldenrechter. Ook mediation kan helpen problemen vroeg op te lossen.

Om ervoor te zorgen dat iedereen zijn recht kan halen voeren wij vrederechters in. Dit zijn laagdrempelige rechters die snel en goedkoop recht spreken.

Ieder jaar blijven zedenzaken en zelfs verkrachtingen op de plank liggen. Dat betekent dat vermoedelijke daders langer vrij rondlopen, ook in gevallen waarbij sprake is van fysiek geweld.

Hierdoor is er een stabiel en toereikend eigen budget. Dit geld wordt ook gebruikt voor investeringen in digitalisering.

Wij stimuleren proefprocessen van burgers, journalisten of maatschappelijke organisaties die opkomen voor hun grondrechten en jurisprudentie willen afdwingen.