7.3 Geen ruimte voor racisme en discriminatie

Uitzendbureaus zonder serieus antidiscriminatiebeleid krijgen geen overheidsopdrachten. Woningbemiddelingsbureaus die geen serieus antidiscriminatiebeleid voeren verliezen hun vergunning.

Sinterklaas is een feest voor iedereen en dus zal Piet veranderen. Dat gebeurt gelukkig nu al. Onze kinderen kunnen die verandering aan en onze samenleving kan dat ook, zolang we ons maar in elkaar blijven verplaatsen.

Het is belangrijk om scherp naar de geschiedenis te blijven kijken, ook naar de meest donkere bladzijden. Ons cultureel erfgoed, zoals standbeelden, museumstukken en programma’s bekijken we met een kritische bril en voorzien we van goede historische context. Ook vullen we ons straatbeeld aan met nieuwe historische figuren en straatnamen. Meer kennis van ons verleden – zowel de goede als slechte kanten – draagt bij aan wederzijds begrip.

Dit is voortaan de taak van de premier zelf. Omdat het gaat om Artikel 1 van de Grondwet. Omdat het nodig is. Omdat het vrijwel alle andere portefeuilles raakt. Denk aan woondiscriminatie, arbeidsmarktdiscriminatie, discriminatie in het onderwijs en bij justitie en politie.

Deze commissie onderzoekt en adviseert over uitsluitingsmechanismes en institutioneel racisme. Ze kijkt naar schooladviezen, neemt sociale en fraudewetgeving onder de loep en bekijkt wat er kan verbeteren bij de politie, jeugdzorg en andere instanties.

Dat klinkt als een open deur, maar is noodzakelijk als je ziet dat de overheid bijvoorbeeld het Verdrag inzake het uitbannen van alle vormen van rassendiscriminatie onvoldoende naleeft. Black Lives Matter heeft weer laten zien dat het belangrijk is dat de overheid scherp toeziet op het discriminatieverbod.

Burgers kunnen zelf bepalen hoe zij geregistreerd worden. Kenmerken als ‘migratieachtergrond’ en ‘geslacht’ worden alleen bijgehouden als dit een voordeel heeft voor de geregistreerde, zoals in de zorg. Dit geldt ook bij bedrijven en andere organisaties. De registratie van het geslacht verdwijnt van de identiteitskaart. Op het paspoort mogen mensen kiezen voor een X.

De Nederlandse overheid maakt formele excuses voor haar rol in de slavernij en het koloniale verleden. Tegelijk mogen we allen de trots en vreugde voelen, en blijven herhalen, van onrecht dat wordt rechtgezet.

Om de slavernij te herdenken en de afschaffing ervan te vieren.

Er komt voor 2025 een nationaal slavernijmuseum, dat leerlingen van alle middelbare schoolklassen in Nederland minstens eenmaal bezoeken.

In deze cursus ligt de nadruk op het herkennen van eigen vooroordelen en het zorgdragen voor gelijke behandeling in lastige situaties.

Mensen mogen niet worden gediscrimineerd. Dat betekent: aangiftes serieus nemen, zwaardere straffen voor geweld met een discriminerend motief en harder aanpakken van racisme en antisemitisme rond het voetbal. Ook het strafrecht is hierbij nodig. Voor de bestrijding van discriminatie willen we meer gespecialiseerde agenten en betere handhaving. Slachtoffers van discriminatie krijgen betere toegang tot de politie.

Een dubbele nationaliteit is geen teken dat je niet loyaal bent aan Nederland. Mensen die (soms gedwongen) een dubbele nationaliteit hebben lopen tegen praktische problemen aan. Die willen we wegnemen. Tegelijkertijd willen we mensen helpen die van hun dubbele nationaliteit afwillen.

Dit komt in het Wetboek van Strafrecht.

De gemeente maakt samen met werkgevers, onderwijs, politie en uitgaansgelegenheden afspraken om discriminatie uit te bannen.

Het internet is onze openbare ruimte, waar iedere vorm van discriminatie ontoelaatbaar is.

Bij burgerschapsonderwijs op scholen krijgen leerlingen voorlichting over alle vormen van discriminatie, moslimhaat en antisemitisme, de schade ervan en de ontoelaatbaarheid ervan.

Slachtoffers van discriminatie kunnen daardoor makkelijker naar de rechter om te procederen voor straf of schadevergoeding.

Hiermee verhogen we de straffen voor de daders. Politie en het Openbaar Ministerie krijgen meer armslag om daders van racisme en discriminatie op te sporen en te vervolgen.

Of dit nu op leeftijd, geslacht, afkomst, handicap of seksuele geaardheid is. De capaciteit van de inspectiediensten gaat omhoog (zie hoofdstuk 1). De aangiftebereidheid vergroten we door inzichtelijk te maken dat het zin heeft om aangifte te doen. Er komt meer bewustwording op vooroordelen bij werkgevers en uitzendbureaus, het kabinet heeft een voortrekkersrol en geeft het goede voorbeeld. Er komt ‘naming and shaming’ van de ergste overtreders.

Instituties als de politie, het UWV, onderwijs- en zorginstellingen vormen een afspiegeling van de diversiteit van onze samenleving.

Het is onacceptabel dat uitgaansgelegenheden en verenigingen mensen weigeren op basis van hun uiterlijk. Er komen laagdrempelige online meldpunten waarmee burgemeester en politie de overtreders kunnen aanpakken. Wie discrimineert, kan zijn exploitatievergunning verliezen. Naar Haags voorbeeld komt er een keurmerk tegen discriminatie. Daarmee maken bedrijven en horeca hun goede gedrag bekend aan het publiek.

We stimuleren GSA’s (Gender and sexuality alliances) op scholen. Daarbij werken we samen met het COC. Er komt een scherpe controle op naleving van de voorlichting over seksuele diversiteit en het signaleren van pestgedrag op alle scholen. Dit is een onderdeel van de lerarenopleiding.

Dat kan bijvoorbeeld door burgemeesters toe te staan om sneller een pester uit huis te plaatsen of een buurtverbod in te stellen.

Om vooroordelen te bestrijden organiseren instellingen als het COC (voor vrijheid, tegen homodiscriminatie), Anne Frankhuis (voor gelijkheid, tegen antisemitisme) en NiNsee (over het slaverijverleden) gesprekken en ontmoetingen.

Daarbij hoort goed aangifte kunnen doen van geweld en discriminatie, en serieus genomen worden. Roze in Blauw blijft bestaan. De politieacademie besteedt meer aandacht aan discriminatie van en geweld tegen LHBTI’s.

Medewerkers van werk- en stagebemiddelaars worden verplicht om uitlatingen die neigen naar discriminatie en uitsluiting te melden bij antidiscriminatie-voorzieningen van de gemeente.