Onderwijs als springkussen, niet als sorteermachine of hindernisbaan
Onze standpunten

3.4 Onderwijs als springkussen, niet als sorteermachine of hindernisbaan

Kinderen ontwikkelen zich op verschillende manieren en in verschillende tempo’s, en beginnen niet allemaal met een gelijke start.

Dat hoeft geen probleem te zijn als je kinderen genoeg tijd en ruimte biedt om zich te ontwikkelen. In Nederland wordt echter heel vroeg geselecteerd voor het type voortgezet onderwijs, in maar liefst zeven verschillende richtingen (van praktijkonderwijs tot vwo). Al op 11-jarige leeftijd kom je zo in een hokje terecht waar ze niet makkelijk meer uitkomen. Daarmee doen we kinderen tekort. Bovendien zorgt het voor heel veel stress bij zowel kinderen als ouders. Kinderen worden op steeds jongere leeftijd naar bijles en toetstraining gestuurd uit angst dat het schooladvies te laag uitpakt. Onderwijs is veel te veel een wedstrijd geworden. Hiermee doen we kinderen geen recht en gaat veel talent verloren.

Het moment dat wordt bepaald welk schoolniveau je aan kan, schuift met twee jaar op.

Pas na de tweede klas van de middelbare school krijgt een leerling een definitief schooladvies. Het uitstellen van het selectiemoment zorgt ervoor dat kinderen meer tijd krijgen zich te ontwikkelen en langer bij elkaar in de klas zitten. Het vraagt wel van leraren dat ze elk kind het onderwijs bieden op het niveau dat het beste bij hem of haar past.

Gedifferentieerd lesgeven op basisschool en in brede brugklassen

Elk kind, van moeilijk lerend tot hoogbegaafd, verdient het onderwijs dat hij of zij nodig heeft. Lerarenopleidingen moeten beter toegerust worden om leraren hierin te scholen. De Inspectie heeft een belangrijke taak om erop toe te zien dat kinderen het onderwijs krijgen dat zij nodig hebben.

Maatwerkdiploma’s

Het onderwijs kijkt straks meer naar wat kinderen wel kunnen in plaats van wat ze niet kunnen. Via een maatwerkdiploma leggen kinderen voor vakken waarin ze goed zijn examens op hoger niveau af. Daarmee komt ook een hogere vervolgopleiding dichterbij. Vervolgopleidingen maken vooraf duidelijk welk vakkenpakket op welk niveau toegang verschaft en verbinden daar geen aanvullende voorwaarden aan.

Een gemiste kans is nooit een laatste kans

Een gemiste kans is nooit een laatste kans. Opstromen, doorstromen, diploma’s stapelen en op latere leeftijd de opleiding vervolgen moet makkelijker worden. Reiskosten mogen daarbij geen belemmering vormen. Ook zomerscholen en extra lestijd op school helpen om opgelopen achterstanden in te halen.

Geen kind zonder startkwalificatie van school

Voor heel veel kinderen verloopt de overgang van het vmbo naar het mbo soepel. Maar voor nog te veel kinderen, met name van vmbo-basis en -kader, is de overgang naar het mbo lastig en bestaat het risico op uitvallen. Als kinderen uitvallen verlaten zij zonder startkwalificatie het onderwijs. Dat is ongewenst. Wij maken het mbo en het vmbo gezamenlijk verantwoordelijk voor een soepele overgang tussen beide soorten onderwijs. Praktijkvoorbeelden laten zien dat dit goed mogelijk is.

Elke leerling verlaat het onderwijs met goede lees-, reken- en schrijfvaardigheden

In het basis- en voortgezet onderwijs komt meer aandacht voor taal en krijgen leerlingen extra ondersteuning als zij dat nodig hebben. Er komen duidelijkere taaleisen voor het onderwijs waarop scholen steviger worden gecontroleerd.

Groot offensief tegen laaggeletterdheid, voor jongeren en volwassenen

Anno 2020 zijn meer dan twee miljoen mensen in ons welvarende land officieel laaggeletterd en een kwart van de vijftienjarigen kan niet voldoende lezen en schrijven. Met een groot offensief tegen laaggeletterdheid zorgen we dat iedereen kan meedoen in een steeds meer digitale informatiesamenleving. Scholen krijgen de middelen om voor een breed aanbod van boeken te zorgen, zodat zij een schoolbibliotheek kunnen inrichten. Ook komen er meer betaalbare en laagdrempelige taallessen voor volwassenen.

Zorgvuldige invoering

Grote veranderingen kosten tijd en moeten zorgvuldig worden voorbereid om ze ook te laten slagen. Wij willen daarvoor de tijd nemen, extra investeren in leraren en leraren medezeggenschap geven bij de invoering van maatregelen.

Delen: